Bức vẽ này tôi thấy năm 2018, và từ đó tới nay tôi luôn lưu nó trong điện thoại để lúc nào chán đời lôi ra xem. Hình ảnh cũng không có gì đặc biệt, ngoài cảnh một ông bố mặc vest chải chuốt kéo chiếc xe, đằng sau là bà mẹ đẩy hì hục. Trên chiếc xe có đủ gánh nặng hằng ngày: trứng, cá, thịt, sữa, đứa con đang tuổi ăn học và bố mẹ già cả ngồi ở trên. Cảnh tượng này chắc mô tả xã hội Trung Quốc đương thời. Nhưng xét ở Việt Nam, nó cũng đúng không ít phần.
Nếu các bạn hỏi bất kì ai bước chân khỏi trường đại học và bắt đầu đi làm, kiếm tiền, câu trả lời nhận được sẽ luôn là “đi làm mệt hơn vạn lần đi học”. Những lúc ở giảng đường, ngủ say sưa chẳng phải lo nghĩ, về nhà ăn vội bát cơm rồi chạy đi chơi với bạn, thực ra có người khác đã gánh vác hết nặng nhọc cho bạn rồi. Người đó chẳng ai khác ngoài bố mẹ bạn. Nếu bạn sinh ra trong hoàn cảnh khó khăn, bạn sẽ hiểu vừa học vừa làm nó vất vả thế nào, và nhu cầu học thật giỏi để kiếm tiền nó mới thực sự mãnh liệt.
Gần đây, tôi chấm bài viết của một bạn, có câu chuyện rất đáng suy ngẫm: Bạn kể rằng nhà nội trước rất giàu, nhưng sau đó vì không chú tâm làm ăn mà mất trắng, thế là bố bạn thành người nghèo. Nhờ lấy vợ, hai người chịu khó làm ăn hơn, nhưng sợi chỉ đỏ vẫn là cái nghèo xuyên suốt tới tận bây giờ. Bạn viết bài gửi tôi là một học sinh cấp 3, gia đình khó khăn nhưng bạn vẫn cố gắng học hành, chịu khó làm thêm để có tiền trang trải cuộc sống. Đây cũng là trường hợp rất đặc biệt mà tôi tin rằng, thành công trong tương lai chỉ là vấn đề thời gian, vì bạn thực sự rất cố gắng và nỗ lực. Vài năm nữa, nếu có dịp, tôi sẽ nhắc lại chuyện này, các bạn xem tôi nói có đúng không nhé.
Thực ra, để nhìn thấu một người có thành công hay không, hay nói dễ hiểu hơn là sau này có “của ăn của để” hay không, bạn chỉ cần nhìn vào sự nỗ lực học hành của họ. Ai chăm chỉ, chịu khó, cầu tiến và thái độ tốt, không bao giờ có chuyện lại nghèo khó được. Warren Buffett từng nói, tài sản lớn nhất mà một người có thể trao tặng cho con cái mình, đó là sự nghèo khó. Khó khăn mới dám vươn lên, chứ giàu thì ai mà vươn cho nổi. Tất nhiên, hiện nay vẫn có trào lưu khoe học hành tử tế dù sinh ra là con nhà giàu, nhưng cái khó của người giàu nó cũng như gai mồng tơi đâm vào chân bạn mà thôi. Học hành chăm chỉ, chịu khó chắc chắn sẽ giúp bạn có nội lực tốt, được người khác yêu quý và chuyện giàu chỉ là sớm muộn. Học kém mà lại văn vở thì mãi tụt lùi mà thôi.
Quay trở lại bức tranh đầy ám ảnh, rồi các bạn cũng sẽ như tôi, bước chân vào cuộc chiến kim tiền và giành giật trên thị trường ngoài kia. Khi đi học, bạn cạnh tranh với mấy đứa cũng lớp đã mệt mỏi rồi. Sau này đi làm, bạn cạnh tranh với hàng ngàn, hàng vạn người tài năng, áp lực còn khủng khiếp nữa. Ba má cho tiền tiêu thì nhanh, nhưng thử một tháng kiếm lương 8 chữ số xem, mặt có dài hơn cái bơm xe máy không? Sự giàu có không dành cho số đông, cũng như học giỏi không dành cho đại đa số. Cố gắng và nỗ lực lắm, may ra mới thành công, chứ huống hồ là văn chương cả quyển mà bụng chữ thì rỗng tuếch.
Cuộc sống thời buổi bây giờ sẽ áp lực hơn rất nhiều, nếu bạn chịu khó quan sát, theo dõi tin tức báo chí trong đợt covid này. Kiếm tiền đã khó, dịch bệnh hoành hành, chẳng biết số phận dạt về đâu. Covid cũng đáng sợ, nhưng đói ăn là tay run chân rẩy ngay. Người ta cầm cự được với covid 3-4 tuần, nhưng có ai nhịn ăn, nhịn uống 1 tháng trời được đâu? Đầu gối run là chân phải bước, mà muốn bước được ra ngoài, thì phải có năng lực. Không có kiến thức, kiếm tiền bằng gì bây giờ?
Khi viết bài này, tôi lại nhớ về video mà tôi từng đăng Youtube về việc “nặng lời” với một học viên cũ hồi còn dạy offline. Các bạn có thể xem lại nó ở đây, với nội hàm y hệt bài viết này. (Link: https://www.youtube.com/watch?v=DDr0VzwjlcQ). Học hành mà không cố gắng, lúc ra trường mới bị xã hội quật cho không chừa phát nào, lúc đấy hối hận thì đã muộn.
Thời gian không còn nhiều đâu, không cố hôm nay, ngày mai cố!
Lê Quang Minh