“Ngày nay người ta biết giá mọi thứ, nhưng giá trị thì không”, theo một quyển sách nổi tiếng của Oscar Wilde, ông tổ ngành trích dẫn, nói câu nào vào sách kinh điển câu đấy. Giá trị là thứ rất khó nhìn thấy và không phải thước đo nào cũng chuẩn. Nếu lấy tiền làm chuẩn mực, nhiều khi chúng ta sẽ có cái nhìn sai lệch. Nhưng không dùng tiền thì rất khó dùng thang nào khác.
Bạn tôi làm luật sư cho một công ty luật quốc tế, tiền tư vấn luật của nó tính theo vài chục đô/giờ. Có lần tôi nhờ nó soạn cái hợp đồng, nó bảo “vì là chỗ anh em nên thôi không mất tiền, nhưng tôi nói trước lần sau giá là như này…”. Tôi hiểu rằng, khi bạn tôi biết giá trị thời gian và công sức của nó, tiền chỉ là một con số quy đổi như giờ thành phút mà thôi.
Hồi tôi dạy online, tôi đã viết trong phần giới thiệu, đó là giá của tôi chỉ tăng mà không bao giờ giảm. Cách đây 2 năm, tôi dạy là 1 triệu 3/tháng. Giờ là 3 triệu/tháng. Thời gian học vẫn vậy, không tăng lên gấp đôi nhưng tiền thì tăng lên. Nhiều người nghĩ, đắt thế ai học cho nổi. Vậy mà số người theo học vẫn đều. Khi bạn biết giá trị mà mình mang lại cho người khác, 3 triệu chỉ là một con số mà thôi.
Tôi biết những cao thủ ngành marketing và quảng cáo, phí tư vấn lên tới 1k đô/giờ. Nhiều người bảo làm gì có chuyện tư vấn mấy cái chiến dịch chạy quảng cáo mà đắt thế. Vậy nên mới bảo, người không hiểu chuyện thì nghĩ là đắt, người có tầm nhìn thì sẽ thấy đó là rẻ. Kiến thức chưa bao giờ là dễ dàng và rẻ mạt. Chỉ có con người làm cho nó rẻ mạt mà thôi.
Nhà thiết kế Thái Công – một người mà tôi đã dành rất nhiều giờ đồng hồ nghe ông chia sẻ và nói chuyện qua…Youtube – có nói như này về nghề của mình: “Bất kì khách hàng nào tới gặp tôi, việc đầu tiên họ phải biết tôi là ai, phải tin tưởng tôi và đồng ý chi số tiền ít nhất 1 triệu đô cho thiết kế. Nếu nghĩ rằng tôi ăn chênh tiền thì tốt nhất không nên làm, hoặc không hiểu triết lý thiết kế của tôi thì cũng không nên”. Dù đắt đỏ là vậy, nhưng Thái Công có hết việc đâu? Những người có đẳng cấp, họ hiểu rằng giá trị của 1 triệu đô chính là vài chục năm miệt mài tích lũy kiến thức.
Do phần lớn mọi người chỉ nhìn giá, nên nghĩ rằng giá trị tương đương với giá. Điều này có phần hơi dễ dàng quá. Nếu người đánh giá bạn chưa đủ trình độ, thì những gì họ nói chỉ là cảm quan cá nhân, hầu như ít giá trị. Nếu người đánh giá bạn trình độ cao, lời họ nói là xứng đáng.
Trong xã hội ngày nay, để có được giá trị và biết được mình là ai, thực sự là điều khó khăn. Giá trị là thứ cần thời gian tích lũy, cần kiến thức và kinh nghiệm sống. Tôi đã từng rất buồn cười khi nghe một số bạn chia sẻ muốn làm dịch cabin hay dịch đuổi chỉ sau 1-2 năm học. Điều các bạn cần là thời gian và hiểu được mình là ai. Không phải ai học ngoại ngữ cũng đi dịch được, và không phải ai 9 chấm IELTS cũng dịch hay. Giá trị, nó phân biệt giữa những người bình thường và người phi-thường.
Hãy cố gắng tạo giá trị mỗi ngày, để tới một lúc nào đó, bạn có thể tự tin ra giá cho bản thân bằng trí tuệ của mình. Khi đó, thật hạnh phúc và sung sướng biết bao!
Còn giờ, học đi!
Lê Quang Minh
Gần đây em cũng có xem các video trên youtube của Anh Thái Công và thực sự học hỏi được rất nhiều ^^