Hãy học tiếng Anh như một con vẹt, kiến thức như nào, xào lại y hệt như thế, vậy là giỏi. Đừng nghĩ ngợi rằng phải sáng tạo khi học tiếng Anh, vì có chạy kiểu gì cũng chỉ trong không gian được giăng sẵn mà thôi. Nhiều người hay thần thánh tiếng Anh, coi nó là sự thông minh tuyệt đỉnh, nhưng rất tiếc, người ta chỉ khen con vẹt biết nhại tiếng người, chứ ít ai khen “ui não vẹt xịn quá”.
Chính vì quan niệm sai lầm này cũng giúp mở ra một góc nhìn rõ ràng hơn với người học: Đừng quá quan tâm tới những thủ thuật, kĩ năng hay một cuốn sách giúp học tốt hơn tiếng Anh chỉ sau vài ngày, mà quan trọng nhất là bản thân bạn phải tự “vẹt hóa” mình đã.
Tôi có dạy hai bạn ở Đà Nẵng, một vùng đất du lịch tuyệt vời nhưng nhược điểm là khi học tiếng Anh rất chật vật do âm phương ngữ rất nặng. Nhưng điều kì lạ là trong 2 bạn này, thì có 1 bạn phát âm rất Mỹ, bạn còn lại cũng phát âm rất Mỹ, nhưng là Mỹ Tho. Nghe câu chuyện của bạn thứ nhất, tôi hiểu rằng mọi thứ chỉ nằm ở tố chất “vẹt” mà thôi.
Bạn này nói thường xuyên xem phim, rất thích “nhại” lại theo các cấu trúc, từ vựng trong phim. Do đó, khi bạn luyện nói, cách nhấn nhá cũng y hệt người Mỹ, dù bạn chưa từng du học ngày nào. Bạn còn lại cũng học, nhưng chỉ từ sách vở, nên kĩ năng nói không tốt dù viết thì rất ngon lành.
Câu chuyện trên cho thấy một sự thật hiển nhiên nữa, đó là ai cũng có thể làm vẹt, nhưng để làm vẹt xuất sắc thì cần một chút tố chất. Dĩ nhiên không là con vẹt hoành tráng nhất, “nhại” tốt nhất, thì cũng có thể sử dụng được ngoại ngữ bình thường và trôi chảy. “Vẹt hóa” tốt chỉ giúp bạn tiệm cận hơn với cách giao tiếp của bản xứ, chứ tuyệt nhiên không liên quan gì tới kĩ năng sống hay kiếm tiền của bạn cả.
Bạn nào hay xem “Đường lên đỉnh Olympia”, chắc hẳn không quên được “cậu bé Google” Phan Đăng Nhật Minh. Tôi cũng tự tin nói rằng mình hiểu biết khá rộng, nhưng so về diện tích trải dài và tốc độ xử lý thì tôi gọi bạn Nhật Minh này là cụ. Dù giỏi xuất sắc, đột biến và có tư duy logic quá đỉnh cao, nhưng hầu hết các thí sinh Olympia chỉ nổi lên được một tuần vì câu hỏi đau đáu của những người không liên quan: Du học xong đi hay ở lại?
Đáng lẽ ra, những người học hành xuất sắc, văn võ toàn tài như các thí sinh Olympia, sẽ phải thành hiện tượng để mọi người bàn tán và học hỏi. Cũng như các thí sinh thi toán quốc tế, cá biệt vừa rồi có cậu bạn lớp 10 đoạt huy chương vàng, nhưng chỉ được xuất hiện dăm ba bài báo là hết phim. Rõ ràng, chúng ta đang rất quan tâm tới phần nổi của tảng băng, đó là sự màu mè của ngoại ngữ, mà quên đi mất bên dưới tảng băng mới là những siêu sao đúng nghĩa.
Dẫu sao thì tôi cũng là người đi dạy tiếng Anh, nhưng tôi luôn nói với mọi học viên của mình, và tất cả các bạn đang trong nhóm này, đó là đừng bao giờ coi tiếng Anh là thứ gì to tát. Nó chỉ là cần câu, công cụ cơ bản thôi, còn xài cần câu ra sao để bắt cá, bắt tôm, nó phụ thuộc rất nhiều vào tư duy và cách xử lý vấn đề của bạn. Đừng để tới lúc học tiếng Anh 9, 10 chấm xong lại băn khoăn câu hỏi, bây giờ kiếm tiền kiểu gì. Hãy tỉnh táo và lí trí!
Lê Quang Minh