Đợt năm 2020, tôi có chia sẻ một video giải thích vì sao giờ số người được điểm cao IELTS, thậm chí là “max ping”, có xu hướng trẻ hóa. Nếu như cách đây 15-20 năm, việc ai đó được 8 chấm IELTS là một thứ gì đó quá đỗi khủng khiếp, kinh hoàng, thì giờ số lượng 8 chấm nhiều không sao đếm xuể. Vì sao có sự kì diệu này?
Lí giải điều này thực ra rất đơn giản, không phải do mọi người giỏi lên, mà là do…mọi người học tiếng Anh ngày càng lâu hơn. Nếu bạn tiếp xúc tiếng Anh từ nhỏ, độ khoảng 2-3 tuổi đã đi học trung tâm, trường quốc tế, thì chỉ sau 15 năm liên tục, tức là khoảng 17-18 tuổi, xác suất bạn được ít nhất 8 chấm là rất cao. Bạn thử nghĩ xem, có kĩ năng nào bạn luyện 15 năm liên tục mà không giỏi được không? (Tham khảo quy tắc 10.000 giờ của Malcom Gladwell).
Câu chuyện học tiếng Anh từ tấm bé chính là một ví dụ rất điển hình của bài viết hôm qua tôi chia sẻ, đó là “bạn chưa giỏi do bạn làm chưa đủ lâu”. Cách đây 20 năm, hầu như chúng ta chỉ mới tiếp xúc tiếng Anh bập bẹ từ phổ thông và lên đại học mới gọi là cày bừa theo tiếng gọi của IELTS. Rất ít người được đầu tư học tiếng Anh từ nhỏ hoặc theo chương trình quốc tế. Các phương tiện truyền thông, phim ảnh, báo chí cũng rất hạn chế, nên có muốn giỏi cũng khó. Bây giờ thì sao? Sách báo, tạp chí, Youtube tràn lan, chỉ sợ không có sức mà đọc và học thôi.
Với những bạn nhỏ ở thành phố lớn như Hà Nội hoặc TP.Hồ Chí Minh, tiếp xúc với các nguồn tiếng Anh từ sớm là điều kiện rất tốt để các bạn phát triển kĩ năng ngôn ngữ. Bạn đã thấy nhiều cháu nhỏ không nói được tiếng Việt nhưng tiếng Anh thì lại bắn như gió chưa? Bạn đã thấy nhiều bé chỉ cần xem Youtube cũng có thể bắt chước y hệt giọng Mỹ, giọng Anh trên phim chưa? Nếu câu trả lời là có, thì bạn hiểu tác dụng của tiếp xúc sớm nó quan trọng thế nào rồi đấy.
Một yếu tố nữa nhưng quan trọng không kém giúp việc đạt điểm IELTS ngày càng đơn giản hơn, đó là kinh nghiệm thi ngày càng nhiều. Nếu tính theo bộ đề Cambridge, hiện tại IELTS đã ra tới quyển số 17, nghĩa là hơn 17 năm kì thi này tồn tại. Mỗi ngày ra đề thi, các bạn đều về review chi tiết, nên việc chuẩn bị cho các bài thi trở nên đơn giản hơn nhiều. Khối lượng đề thi không tăng lên quá nhiều, nhưng số lượng reviewer lại vượt trội, do đó các mẹo mực đi thi sẽ giúp các bạn tăng điểm số đáng kể.
Dù sao thì việc phổ cập tiếng Anh ngày càng nhiều là điều rất tốt, vì nó giúp chúng ta tiếp cận dễ dàng hơn với những nguồn tri thức rộng lớn của nhân loại. Có tiếng Anh như có con trâu tốt trong nhà, bạn có thể cày bừa, kiếm tiền từ nó ngày này qua ngày khác, năm này qua năm khác mà không lo con trâu mệt mỏi. Tiếng Anh là bàn đạp, giúp bạn đi xa hơn những người khác cùng trình độ chuyên môn. Dĩ nhiên, xu thế này có thể sẽ thay đổi trong tương lai, bằng một thứ tiếng khác thân thuộc hơn, ví dụ tiếng Hoa, nhưng cơ bản thì tiếng Anh vẫn là mong muốn lớn của bố mẹ và các bạn học sinh. Thi HSK, N1 max điểm thì ít người trầm trồ lắm, nhưng IELTS từ 8.0 thôi là cả nhà vỗ tay ăn mừng một tuần rồi.
Hãy cố gắng duy trì việc học qua thời gian đủ dài, trình độ bạn sẽ tăng lên và việc sử dụng tiếng Anh không còn là cực hình nữa. Sau này nếu thấy có ai đó điểm chấm cao, cũng đừng quá lo lắng mà tự ti về bản thân. Người giỏi thì nhiều, nhưng chẳng có ai tài năng tới mức 1-2 năm học lên 8 chấm được đâu, các bạn cứ yên tâm. Ngàn dặm đường đi, cứ phải nhấn một bước đã, Lão Tử nói rồi.
Chúc một ngày mùa đông ấm áp!
Lê Quang Minh